တောတွင်းလူရိုင်းများမှသည် ဒရုန်းလက်နက်များတပ်ဆင်လာနိုင်သည့် “ဝ”တပ်မတော်

အပိုင်း – ၁ 

တစ်ချိန်က အရှေ့တောင်အာရှတွင် အဖယ်ကျဉ်ခံရဆုံးသောလူမျိုးစုများတွင် “ဝ”လူမျိုးတို့လည်းပါဝင်ခဲ့သည်။ လူအများ၏မှတ်ဉာဏ်တွင်း “ခေါင်းဖြတ်လူရိုင်း”များအဖြစ် ထင်ကျန်နေရစ်ခဲ့သော မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှ “ဝ” လူမျိုးများသည် ယခုတော့ဖြင့် အာရှတိုက်၏ အစိုးရမဟုတ်သော အကြီးမားဆုံးတိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်စစ် တပ်ကြီးကိုပိုင်ဆိုင်ထားပြီး ၎င်းတို့လူမျိုးအတွက် လွတ်လပ်ခွင့်ကို ၎င်းတို့ကိုယ်ပိုင်အဖြစ် ရယူထားနိုင်ခဲ့သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ အလွတ်လပ်ဆုံးသောလူမျိုးများအဖြစ်ကို ပုံဖော်နိုင်ခဲ့ပေပြီ။

တောတောင်များတွင်းမှ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော တိုက်ခိုက်သမားများအဖြစ် လူတိုင်းကကြောက်ရွံ့တတ်သော “ဝ”လူမျိုးများအနေဖြင့် တရုတ် ၊ ဗြိတိသျှနှင့် ဗမာကြီးစိုးသော မြန်မာအစိုးရတို့၏အုပ်ချုပ်ရေးကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြ သည်။ ပြင်ပကမ္ဘာကြီးနှင့်အဆက်ပြတ်ကာ အထီးကျန်နေခဲ့ရသော လူနေကျဲပါးသည့်ရွာကလေးများတွင် ဆင်းရဲမွဲ တေမှုဒဏ်ကို ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင်ခံစားခဲ့ကြရင်း မိမိတို့မျိုးနွယ်စုကိုစောင့်ထိန်းရမည်ဟူသော သစ္စာ စောင့်သိမှုဖြင့် အမျိုးအနွယ်ကိုစောင့်ရှောက်ရင်း နတ်နှင့် နတ်ဘုရားများစွာကိုလည်း ကိုးကွယ်ခဲ့ကြလေသည်။

လက်ရှိအချိန်မှာတော့ မြန်မာစစ်တပ်သည် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များနှင့် စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်သော ဗမာ အတိုက်အခံများ၏ ခုခံတော်လှန်မှုများကိုရင်ဆိုင်နေရပြီး ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောလှုပ်ရှားမှုများ ဆောင်ရွက်နေ သည်။ တရုတ်နိုင်ငံနှင့်နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသည့် တောတောင်ထူထပ်သောတောင်တန်းဒေသများမှ “ဝ” လူမျိုးတို့အနေဖြင့် ယခုအချိန်ထိတိုင် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းစွာနေထိုင်လျက်ရှိနေပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏အကြီးမားဆုံး ရှမ်းပြည်နယ်တွင် ၎င်းတို့ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်လျက်ရှိနေသည်။

တရုတ်နိုင်ငံကလွဲပြီး နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့် “ဝ”တို့၏ ဆယ်စုနှစ်များစွာ တရားမဝင်မူးယစ်ဆေး ရောင်းဝယ်မှုများကြောင့် “ဝ”တို့နှင့်ပတ်သက်မှုမရှိခဲ့သော်ငြား “ဝ”ပြည်နယ်ဟူ၍ ကိုယ်ပိုင်ပြည်နယ်အမှတ်အသား ပြုထားသော ၎င်းတို့၏ပြည်နယ်သည် ငွေကြေးချမ်းသာကြွယ်ဝသောမူးယစ်ရာဇာများနေထိုင်ရာ ပြည်နယ်တစ်ခု တော့လည်း မဟုတ်ခဲ့ပေ။

“ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်တွင် စစ်သား ၃၀၀၀၀ အထိလေ့ကျင့်သင်ကြားပေးထားပြီး တရုတ်လုပ် အမြောက်ကြီးများ တပ်ဆင်ထားသည့်အပြင် မြေပြင်မှဝေဟင်ပစ်ဒုံးကျည်များနှင့် လက်နက်တပ်ဆင်ထားသော ဒရုန်းများပိုင်ဆိုင်ထား သေးသဖြင့် လက်ရှိမြန်မာ့ပရမ်းပတာဖြစ်ရပ်များ မည်ကဲ့သို့ပင်အဆုံးသတ်သွားစေကာမူ UWSA အနေဖြင့် မြန်မာ့စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးတွင် အရေးပါသောကစားသမားတစ်ဦး အဖြစ် ဆက်၍တည်ရှိနေသည်။

ပြီးခဲ့သော ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းတကျရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသော အရပ်သားအစိုးရကို စစ်ဗိုလ်ချုပ်တစ်သိုက်ကဖြုတ်ချခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှ အရပ်သားပြည်သူ ၁ သန်းကျော်မှာ ၎င်းတို့၏နေအိမ်များမှမောင်းထုတ်ခံရခြင်း ၊ ကျေးရွာများ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံရခြင်းများအပြင် မြန်မာစစ်တပ်၏ လေကြောင်းနှင့်မြေပြင်တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အရပ်သားထောင်ချီသေဆုံးခဲ့ရသည်ဟု ကုလသမဂ္ဂကပြောသည်။ သို့သော်လည်း တပ်မတော်ဟုလူသိများသော မြန်မာစစ်တပ်သည် ပြင်းထန်သောထိခိုက်ကျဆုံးမှုများနှင့် နယ်မြေဆုံးရှုံးမှုများ ကြုံတွေ့နေရသည်။ ပြီးခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၆၀ နီးပါး မြန်မာနိုင်ငံကိုအုပ်ချုပ်ခဲ့သော မြန်မာစစ်တပ်သည် ယခုအချိန်တွင် စစ်တပ်တစ်တပ်၏ကျဆုံးခန်းကိုကြုံတွေ့နေရပြီး မြန်မာ့ကံကြမ္မာသည်လည်း အခြေကကိုင်လှုပ်ခံနေရသော ပြင်းထန်သည့်လှုပ်ခတ်မှုမျိုးနှင့်ကြုံနေရပြီး “ဝ”ကတော့ အဓိကကျသည့်အခန်း ကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေလေသည်။

မြန်မာ့အရေးကျွမ်းကျင်သော ဆွီဒင်နိုင်ငံသားစာရေးဆရာ ဘာတီးလ်လင့်တနာက မြန်မာစစ်တပ်က နေပြည် တော်ကိုထိန်းချုပ်ပြီး အာဏာသိမ်းယူလိုက်ကတည်းက “ဝ”ခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် တရားဝင်ကိုယ်ပိုင်အချုပ် အ ခြာအာဏာပိုင်ဆိုင်ရန်အတွက် တွန်းအားပေးမှုမျိုးကဲ့သို့သော နိုင်ငံရေးအရတောင်းဆိုမှုအသစ်များ တောင်းဆိုခဲ့ ခြင်းမရှိဟူ၍ ပြောသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်ကတည်းကစပြီး “ဝ” နှင့်ဗဟိုအစိုးရအကြား အလွတ်သဘောငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်တစ်ခုရှိခဲ့လေသည်။ မြန်မာ့အချုပ်အခြာအာဏာကို “ဝ”တို့က အသိအမှတ်ပြုသည့်အတွက် ဗဟိုအစိုးရကလည်း “ဝ” အတွက်၎င်းတို့ကိုယ်ပိုင်အစိုးရကို ပြန်ပြီးပေးအပ်ခဲ့လေသည်။

“ “ဝ” တွေအတွက်က သူတို့မှာရှိတာကိုကျေနပ်ပြီး ဒါကိုပဲကာကွယ်ထားချင်ကြတယ်”ဟု လင့်တနာ က Nikkei Asia သို့ပြောသည်။ သို့သော်၎င်းတို့သည် တက်ကြွသူများဖြစ်ကြသလို မဟာမိတ်ဖွဲ့ခြင်း ၊ စစ်ကောင်စီ၏ ဆန့်ကျင် ဘက်အုပ်စုများအား လက်နက်များတပ်ဆင်ပေးခြင်းနှင့် ၎င်းတို့ပိုင်နယ်မြေများအား ချဲ့ထွင်ခြင်းမျိုးလည်း ရှိကြပေ သည်။

“ “ဝ” လူမျိုးတွေက ကိုယ့်ကံကြမ္မာ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ဖန်တီးကြတဲ့လူတွေပဲ” ဟု အာဏာရ “ဝ” ပြည်သွေး စည်းညီညွတ်ရေးပါတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ပေါက်ယူချန်းက “ဝ” ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၏ နှစ် ၃၀ ပြည့် နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနားကျင်းပခဲ့သည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ပြောကြားခဲ့လေသည်။ သူသည် ဘိန်းမှောင်ခိုကူးရာနှင့် ပြောက်ကြား စစ်ဆင်နွှဲရာတွင် သမ္ဘာရင့်သောစစ်မှုထမ်းဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်သလို ၁၉၉၅ ခုနှစ်ကစပြီး တစ်ပါတီတည်းသာရှိသော ပြည်နယ်ကို ဦးဆောင်ခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်ကထွက်ရှိခဲ့သော လင့်တနာ ၏ “The Wa of Myanmar and China’s Quest for Global Dominance” တွင် လင့်တနာက တစ်ချိန်က တောရိုင်းသာသာ “ဝ”တောင်တန်းဒေသကို ပညာရေး ၊ စိုက်ပျိုးရေး ၊ ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးနှင့် အမျိုးသမီးရေးရာကဲ့သို့သော ကိစ္စရပ်များအတွက် တာဝန်ယူမှုရှိသည့်အဖွဲ့အစည်းများအပါအဝင် “ဝ”အစိုးရဗျူရို တစ်ဒါဇင်လောက်ဖြင့် ထိန်းချုပ်ထားသည်ဟု ဖော်ပြထားလေသည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်မတိုင်ခင်ကတော့ “ဝ”ဒေသတွင် စာသင်ကျောင်း ၂၀နှင့် ကျောင်းသားကျောင်းသူ ၄၈၀ ၊ ဆရာ ဆရာမ ၁၀၀ သာ ရှိခဲ့သည်ဟု လင့်တနာ အား “ဝ”အရာရှိများကပြောသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ကျောင်းပေါင်း ၄၀၉ ကျောင်းအထိ တိုးမြှင့်လာခဲ့သလို ဆရာ ဆရာမပေါင်း ၂၉၀၀ ကျော်က ကျောင်းသားကျောင်းသူပေါင်း ၆၀၀၀၀ ကျော်ကို ပညာသင်ကြားပေးလျက်ရှိနေကြသည်။ ဖော်ပြပါ ခုနှစ်တွေအတွင်းမှာပင် ဆေးရုံ ၄ ရုံမှ ၂၆ ရုံအထိ တိုးပွားလာခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံတွင် လေ့ကျင့်သင်ကြားလာခဲ့သော ဆရာဝန်နှင့် သူနာပြုများက ဝန်ထမ်းအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေကြသည်။

ဖော်ပြပါကိန်းဂဏန်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး သီးခြားအတည်မပြုနိုင်သေးသော်လည်း လင့်တနာနှင့် သူ၏ဇနီးဖြစ်သူ တို့ မွေးကင်းစကလေးငယ်ကိုချီပိုးပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ၁၈ လကြာ ခြေကျင်ခရီးနှင်ခဲ့ကြသည့် ၁၉၈၉ ခုနှစ် ကစပြီး လင့်တနာသည် “ဝ”လူမျိုးများနှင့် စတင်ရင်းနှီးလာခဲ့ပြီး အတိတ်ကအခြေအနေများနှင့်မတူတော့ဘဲ ထူးထူးခြားခြား ပြောင်းလဲမှုများမြင်တွေ့ခဲ့ရကြောင်းဖြင့် လင့်တနာကပြောသည်။

ယခုအခါ ဝ ပြည်နယ်၏မြို့တော်ဖြစ်သော ပန်ဆန်းမြို့သည် ထိုအချိန်တုန်းကတော့ ရွှံ့စေးဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ရွှံ့၊ အုတ်အိမ်များစုဝေးရာဒေသဖြစ်ခဲ့သလို ဇိမ်ခံစရာပစ္စည်းများသဖွယ်သတ်မှတ်ထားကြသော အနောက်တိုင်း တီရှပ်များ ၊ ဓာတ်မီးများနှင့် ပလတ်စတစ်ညှပ်ဖိနပ်များရှိရာ အပေါ့စားပစ္စည်းများရောင်းချသည့်ဈေးများနှင့် တစ်ပတ်ရစ် တရုတ်ထုတ်မော်တော်ကားများသာ စုဝေးနေခဲ့လေသည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာတော့ သူ၏နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ပန်ဆန်းမြို့သို့ လင့်တနာ သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှာတော့ ခေတ်ပေါ်မြို့သစ်ကြီးအဖြစ် အသွင်ပြောင်းသွားသော ပန်ဆန်းမြို့ကြောင့် လင့်တနာ အံ့အား သင့်သွားခဲ့ရပြီး ပန်ဆန်းမြို့သည် ယဉ်ကျေးမှုနှင့်ဖက်ရှင်ဆိုင်ရာ အသိတရားကြွယ်ဝသော ခေတ်မီမြို့သစ်ကြီးဖြစ် နေခဲ့ချေပြီ။ အထပ်မြင့်အဆောက်အအုံကြီးများ ၊ ဟိုတယ်များနှင့် ပစ္စည်းကောင်းမျာရောင်းချရာ စူပါမားကတ်ကြီး များက နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်သုံးမီးများဖြင့် ထိန်လင်းတောက်ပနေသော လမ်းဘေးတစ်ဖက်တစ်ချက်ဆီတွင် အသီးသီးနေရာယူနေကြပေသည်။ ဒေသခံများက လျှပ်စစ်ကားများဖြင့် အခမဲ့ပို့ဆောင်ပေးလျက်ရှိနေကြပြီး ဗုဒ္ဓ ဘာသာစေတီတစ်ဆူ ၊ ခရစ်ယာန်ဘုရားရှိခိုးကျောင်းများနှင့် မွတ်ဆလင်ဗလီကျောင်းတစ်ကျောင်းရှိပြီး ၎င်းတို့က မြို့တော်၏ကွဲပြားမှုများကို ရောင်ပြန်ဟပ်နေပါသည်။

ပန်ဆန်းမြို့ကို ဗမာမြို့တစ်မြို့အဖြစ်လို့တော့ မမှတ်ယူနိုင်ပေ။ ပန်ဆန်းမြို့တွင် ဗမာစကားထက် တရုတ်စကားကို သာ ပိုပြီးကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ပြောဆိုလေ့ရှိသလို မြန်မာကျပ်ငွေထက် တရုတ်ယွမ်ငွေကိုသာ ပိုပြီးရွေးချယ်အသုံးပြုလေ့ရှိကြသည်။ အင်တာနက်နှင့် မိုဘိုင်းဖုန်းကွန်ရက်ချိတ်ဆက်မှုများအတွက်ကိုလည်း တရုတ်ဆာဗာများက ပံ့ပိုးပေးထားသေးသည်။ “ဝ”ပြည်နယ်ရုပ်မြင်သံကြားဌာနကလည်း “ဝ” နှင့် မန်ဒရင်း တရုတ်စကားဖြင့် ထုတ်လွှင့် လျက်ရှိသည်။

တရုတ်နှင့် “ဝ”တို့သည် ၁၉၆၀ ပြည့်လွန်နှစ်များကတည်းက နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်းထိတွေ့ပတ်သက်ခဲ့ကြသည်။ ထို အချိန်သည် မြန်မာပြည်ဗဟိုအစိုးရကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ(CPB)က ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်နေပြီး ဘေဂျင်းက လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ(CPB)ကို ထောက်ခံပံ့ပိုးကူညီနေချိန်ဖြစ်လေသည်။ CPB သည် ပြည်မတွင်ရှုံးနိမ့်ခဲ့ သဖြင့် “ဝ”တောင်တန်းဒေသများဆီသို့ CPB ဆုတ်ခွာခဲ့လေသည်။ ၎င်းဒေသတွင် CPB ဗမာခေါင်း ဆောင်များက “ဝ”လူမျိုးများအား အသေခံရှေ့တန်းတိုက်ခိုက်ရေးသမားအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း လင့်တနာက ရေးသားခဲ့လေ သည်။ ( လင့်တနာ ရေးသားသော “Land of Jade” ကို ဆရာနိုင်ဦးက “ကျောက်စိမ်းမြေ”အမည်ဖြင့် ဘာသာပြန် ဆိုခဲ့လေသည်။ ထိုစာအုပ်တွင်လည်း လင့်တနာ က CPB က “ဝ”လူမျိုးများအား ရှေ့တန်းတိုက်ပွဲများတွင် လူလှိုင်း လုံးကြီးများအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ရေးသားခဲ့သည်။ “ဝ”လူမျိုးများသည် သေရမည်ကိုလည်းမကြောက် ၊ CPB ခေါင်းဆောင်များက ၎င်းတို့အား သက်သက်အသေခံခိုင်းသည်ကိုလည်းနားမလည်ကြဘဲ ကျည်ဆန်များရှိရာဆီသို့ သာ ညာသံပေးပြီး အုပ်စုလိုက် အုပ်စုလိုက်ချီတက်သွားကြသည် ဟူ၍လည်းရေးသားထားပါသည်။ ဘာသာပြန်သူ) “ဝ”လူမျိုးများသည် ဗမာစကားမျှပင်မပြောတတ်သည့်တိုင် ဗမာကွန်မြူနစ်အုပ်စု၏အိပ်မက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန် အတွက် ဓားစာခံများအဖြစ် ၎င်းတို့အသက်များကို အချည်းနှီးစတေးခဲ့ကြဖူးသည်။
ပုံစာ- ငြိမ်းချမ်းရေး နှစ် ၃၀ ပြည့် အခမ်းအနားတွင် တွေ့မြင်ရသည့် ဝ ပြည် သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ မြင်ကွင်း။

Photo-သံလွင်ခက်။

Nikkei Asia တွင်ဖော်ပြထားသော “Denis D.Grgay” ၏ “ From headhunting to weaponized drones: Myanmar’s Wa carve own path” ကိုဆီလျော်အောင် ပြန်လည်ရေးသားသည်။

ဘုန်းမောင် ဘာသာပြန်ရေးသားသည်။