ဘုန်းမောင်
မြန်မာစစ်တပ်ဟာ ကလေးသူငယ်တွေအပေါ် နှိပ်စက်ညှင်းပန်းမှုတွေအပါအဝင် မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ် နှိပ်စက်ညှင်းပန်းတဲ့အထောက်အထားတွေတိုးလာနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း နိုင်ငံတော်အာဏာမတရား သိမ်းယူထားတဲ့စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေဟာ သူတို့အပေါ် အရိပ်ဆိုးကြီးလိုအုပ်မိုးထားတဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ခွာချပြီး စစ်တပ်ကထိန်းချုပ်ထားနိုင်သေးတဲ့မြို့၊ ရွာတွေအပါအဝင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေ နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေထိန်းချုပ်ထားတဲ့ မြို့၊ ရွာတွေမှာပါ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ပြင်ဆင်နေပါ တယ်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာစစ်တပ်ဟာ လွှတ်တော်သစ်မခေါ်ယူနိုင်မချင်း စစ် ကောင်စီကိုဖွဲ့စည်းခဲ့သလို အာဏာသိမ်းယူထားတဲ့ ၄ နှစ်တာကာလအတွင်းမှာလည်း အရေးပေါ်အခြေ အနေကြေညာထားခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ဇူလိုင် ၃၁ ရက်မှာကျင်းပခဲ့တဲ့ ကာလုံအစည်းအဝေးအပြီးမှာတော့ အရေးပေါ်အခြေအနေအမိန့်ကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းလိုက်ပြီး နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနဲ့ အေးချမ်းသာယာရေး ကော်မရှင်ဖွဲ့စည်းကြောင်းကြေညာခဲ့ကာ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကပဲ တာဝန်ယူခဲ့ပါ တယ်။ ဒါ့အပြင် မင်းအောင်လှိုင်က ယာယီသမ္မတတာဝန်ကိုပါ ပူးတွဲရယူထားပါသေးတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ရှည်လျားတဲ့သမိုင်းကြောင်းတလျှောက်ကြည့်မယ်ဆိုရင် နာမည်ဆိုးနဲ့ကျော်ကြားခဲ့တာကို တွေ့ရှိရမှာဖြစ်သလို စစ်တပ်အာဏာတည်မြဲနေချိန်မှာလည်း ဒီမိုကရေစီကို သူတို့စိတ်ကြိုက်အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆို ခဲ့တဲ့အတွက် စစ်တပ်ရဲ့လက်ရှိပြောင်းလဲမှုတွေဆိုတာကလည်း အပေါ်ယံဟန်ပြသက်သက်လောက်ပဲဖြစ် တယ်လို့ လေ့လာသူတွေကဆိုပါတယ်။
၂၀၂၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာနှောင်းပိုင်းနဲ့ ၂၀၂၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီအစောပိုင်းကာလတွေမှာ အပိုင်းလိုက်ကျင်းပသွား မယ့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲဆိုတာက စစ်တပ်ရဲ့အုပ်ချုပ်မှုခိုင်မာစေဖို့နဲ့ နိုင်ငံတကာရဲ့အသိအမှတ်ပြုမှုကို ရယူဖို့ကြိုးပမ်းတဲ့အနေနဲ့ကျင်းပတာဖြစ်သလို စစ်တပ်အပေါ် နိုင်ငံတကာကတရားဝင်မှုပေးဖို့ကျင်းပတဲ့ အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲသာဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံတကာက လေ့လာသူအများစုက အခိုင်အမာမှတ်ယူထား ကြပါတယ်။
သို့သော် နာမည်ဆိုးနဲ့ကျော်ကြားတဲ့မြန်မာစစ်တပ်ဟာ တဖြည်းဖြည်းချင်းကြီးထွားလို့ သာလာပါတော့တယ်။
ကုလသမဂ္ဂရဲ့စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးသမားတွေကတော့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ပတ် သက်တဲ့အထောက်အထားတွေကို သက်သေအဖြစ် စနစ်တကျစုဆောင်းထားကြပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို အကျဉ်းချုံ့ဖော်ပြရမယ်ဆိုရင် သတင်းပေးလို့စွပ်စွဲခံရတဲ့အရပ်သားတွေ ဒါမှမဟုတ် ဖမ်းမိထားတဲ့ အတိုက်အခံအင်အားစုတွေကို သေဒဏ်ပေးတာ၊ မိဘကိုမဖမ်းနိုင်တော့ ၂ နှစ် အရွယ်ကလေးငယ်ကိုဖမ်းပြီး မိဘတွေအစားထောင်သွင်းအကျဉ်းချထားတာနဲ့ စာသင်ကျောင်း၊ လူနေအိမ်နဲ့ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေအပေါ် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်တာတွေပါဝင်ပါတယ်။ အဲဒီအချက်အလက်တွေအားလုံး ကို ကုလသမဂ္ဂရဲ့စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူးတွေက သက်သေအဖြစ်စုဆောင်းနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
ဒီအခြေအနေထိ ဘယ်လိုရောက်ခဲ့တာလဲ. . . . . ?
၄ နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း မြန်မာစစ်အာဏာရှင်တွေဟာ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေစေလွှတ်ပြီး အတိုက်အခံအင်အားစု တွေကိုချေမှုန်းခြင်း၊ ကျေးရွာတွေကိုမီးရှို့ခြင်း၊ ဗုံးခွဲခြင်း၊ ဒေသခံတွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ အတိုက်အခံတွေကိုဖမ်းဆီးထောင်ချခြင်းနဲ့ လူငယ်အရွယ်အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးတွေကို အတင်းအဓမ္မစစ်မှု ထမ်းစေခြင်း စတာတွေနဲ့ နိုင်ငံအနှံ့မှာ လူမဆန်တဲ့ပြည်တွင်းစစ်ကိုဆင်နွှဲနေခဲ့ပါတယ်။
အာဏာလက်မလွှတ်ချင်တဲ့ မြန်မာစစ်အာဏာရှင်တွေဟာ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေနဲ့ သမ္ဘာရင့်တိုင်းရင်း သားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကို အဆက်မပြတ်တိုက်ခိုက်နေတဲ့အတွက် စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေကျူးလွန်နေ တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အခြားသောလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက စွပ်စွဲထားပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဗယ်ဆုရှင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ခေါင်းဆောင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းတကျရွေးချယ် တင်မြှောက်ထားတဲ့ အရပ်သားအစိုးရကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှာဖြုတ်ချပြီး အာဏာသိမ်းယူ လိုက်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ဟာ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။
၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် – NLD က မဲမ သမာမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံကို ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာတဲ့အထိ သံမဏိစည်းကမ်းတွေနဲ့အုပ်ချုပ် ခဲ့တဲ့မြန်မာစစ်တပ်က စွပ်စွဲခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ NLD က သောင်ပြိုကမ်းပြိုအနိုင် ရခဲ့ပြီး NLD အပေါ် စစ်တပ်ရဲ့စွပ်စွဲချက်တွေကလည်း အာဏာသိမ်းဖို့အကြောင်းပြချက်သက်သက်သာဖြစ်ခဲ့ ပါတယ်။ အခုဆိုရင် စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းယူခဲ့တာ ၄ နှစ်ကျော်ရှိလာခဲ့ပြီဆိုပေမယ့် စစ်တပ်ဟာ NLD ပါတီအပေါ် သူတို့စွပ်စွဲချက်တွေကို ခုချိန်ထိသက်သေမပြနိုင်သေးပါဘူး။
အနောက်နိုင်ငံတွေက မင်းအောင်လှိုင်ကို အရေးယူဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့စီးပွားရေး က သိသိသာသာဆုတ်ယုတ်ကျဆင်းနေပြီး မြန်မာစစ်တပ်ဆိုရင်လည်း မျက်နှာစာပေါင်းစုံမှာဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပြည်တွင်းစစ်မှာလည်း နယ်မြေတွေ သိသိသာသာဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။
စနစ်တကျညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ထားကြောင်း အထောက်အထားများ
မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေရဲ့ “အရေအတွက်နဲ့ပြင်းထန်တဲ့ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်”တွေက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကစပြီးမြင့်တက်လာခဲ့တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သောစုံစမ်းစစ်ဆေး ရေးအဖွဲ့ – IIMM ကပြောပါတယ်။
မိဘကိုမဖမ်းနိုင်တဲ့အတွက် ၂ နှစ်အရွယ်ကလေးကိုမှမချန် မိဘတွေကိုယ်စား မြန်မာစစ်တပ်ကဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းထားပြီး တချို့တွေကတော့ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံထားရတယ်ဆိုတာကိုလည်း IIMM က တွေ့ရှိထားပါ တယ်။
ဒါ့အပြင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ကာလအတွင်း မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက မုဒိမ်းမှုနဲ့ အခြား လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုတွေအပါအဝင် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာထိန်းသိမ်းရေးစခန်းမှာ “စနစ်တကျညှဉ်းပန်း နှိပ်စက်”ထားတဲ့အထောက်အထားတွေကိုလည်း IIMM ကရရှိထားပါတယ်။
အဲဒီပြစ်မှုတွေအတွက် တာဝန်ရှိသူတွေထဲမှာ အထူးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေပါဝင်ကြသလို အဆင့်မြင့်တပ်မှူးတွေလည်းပါဝင်နေတယ်လို့ အဖွဲ့ရဲ့အဆိုအရသိရပါတယ်။
စစ်တပ်ကတော့ သူတို့ကျူးလွန်ထားတဲ့ပြစ်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ရင် အကြိမ်ကြိမ်ငြင်းဆန်ထားသလို သူတို့ရည် ရွယ်ချက်က “အကြမ်းဖက်သမားတွေ”ကိုသာ ပစ်မှတ်ထားတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီးမှတ် ချက်ပေးဖို့ မီဒီယာတွေရဲ့တောင်းဆိုမှုတွေကိုလည်း စစ်တပ်က ပြန်ပြီးတုံ့ပြန်တာမျိုးမရှိပါဘူး။
ရှက်စရာကောင်းတဲ့ရွေးကောက်ပွဲအတု
မကြာခင်မှာပဲ အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီး တစ်ကမ္ဘာလုံးကိုလိမ်တော့မယ့်စစ်ကော်မရှင်က သူ တို့ကျင်းပဖို့ရည်ရွယ်ထားတဲ့ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ရည်ရွယ်ချက်က “စစ်မှန်ပြီးစည်းကမ်းပြည့်ဝတဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ခိုင်မာစေရေးနဲ့ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်နိုင်ရေး” အတွက်ဖြစ်တယ်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်ကဆိုပါတယ်။
ဒါပေမယ့် နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဒီမိုကရေစီလိုလားသူလွှတ်တော်အမတ်အများစုက ပြည်နှင်ဒဏ် ဒါမှမဟုတ် ထောင် ကျနေကြတဲ့အပြင် စစ်တပ်ရဲ့နိုင်ငံအနှံ့ဖိနှိပ်မှုတွေနဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် စစ်တပ်က ကျင်းပမယ့်ရွေးကောက်ပွဲက လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတမှုရှိမှာမဟုတ်ဘူးလို့ အကဲခတ်တွေကပြောပါတယ်။
“ဒါက အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲပဲလေ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အားလုံးပါဝင်နိုင်မှာမဟုတ်သလို တရား ဝင်မှုလည်းမရှိတဲ့အတွက်ကြောင့်ပါ”လို့ မွန်လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေမှာ အမျိုးသမီးများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွေ ကို ဆယ်စုနှစ် ၂ ခုကြာဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ မိကွန်ချမ်းနွန် က CNN ကိုပြောပါတယ်။
မင်းအောင်လှိုင် ဟာ သူ့အာဏာတရားဝင်ဖြစ်လာအောင် မဲပုံးတွေနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကနေတဆင့်ကြိုး စားနေတယ်လို့ အကဲခတ်အများအပြားက သတိပေးပြောဆိုထားပါတယ်။
“မင်းအောင်လှိုင် က သူ့အတွက်တရားဝင်မှုလိုနေတယ်။ အဲဒီလိုဖြစ်လာဖို့အတွက်ဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲက တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းပဲလို့ သူကထင်နေတယ်”လို့ မိကွန်ချမ်းနွန် ကပြောပါတယ်။
အမေရိကန်နဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေက စစ်ခေါင်းဆောင်ကို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့တရားဝင်အစိုးရအဖြစ် ဘယ်တုန်းက မှအသိအမှတ်မပြုခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အပြင် ဂျပန်နဲ့မလေးရှားအပါအဝင် ဒေသတွင်းကအစိုးရအများအပြားက လည်း ရွေးကောက်ပွဲကိုရှုတ်ချထားကြပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံရဲ့လက်ရှိအခြေအနေတွေအောက်မှာတော့ မှန်ကန်တဲ့ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ကျင်းပဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူး”လို့ နိုင်ငံတကာက ရွေးကောက်ပွဲအတွေ့အကြုံရှိ ကျွမ်းကျင်သူများအဖွဲ့ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်တစ် ရပ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ကျွမ်းကျင်သူတွေကတော့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ “အတိုက်အခံနိုင်ငံရေးပါတီတွေကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ထားတဲ့ ပြင်းထန်လွန်းတဲ့ဥပဒေတွေ၊ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဒီမိုကရေစီအရေးတက် ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို ဖမ်းဆီးထိန်းစိမ်းထားတာတွေ၊ မီဒီယာတွေအပေါ် ပြင်းပြင်းထန်ထန်နှိပ်ကွပ်နေတာ တွေနဲ့ မဲစာရင်းအတွက် အခြေခံအချက်ဖြစ်တဲ့ (စစ်ကော်မရှင်ရဲ့လိမ်လည်မှုတစ်ခုဖြစ်တဲ့) သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ခံတာတွေ”ကိုထောက်ပြခဲ့ကြပါတယ်။
အခြားသောအကဲဖြတ်တွေကလည်း အကြမ်းဖက်မှုတွေဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေတဲ့စစ်တပ်အပေါ် မယုံ ကြည်နိုင်ဖြစ်နေကြသလို စစ်တပ်ရဲ့သမိုင်းကြောင်းတွေကိုကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း လိမ်လည်မှုတွေနဲ့သာပြည့် နှက်နေတဲ့အတွက် စစ်တပ်အပေါ်မယုံကြည်ဘူးလို့ဆိုပါတယ်။
ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။
CNN မှာဖော်ပြထားတဲ့ ဆောင်းပါးရှင် ‘Helen Regan’ ရဲ့ “This military junta is rebranding itself to hold elections. But a UN probe has found evidence of intensifying atrocities” ကို ဆီလျော်အောင်ရေးသား သည်။
#သတင်းဆောင်းပါး #ThanLwinKhetNews
